เทศน์เช้า วันที่ ๒๓ มกราคม ๒๕๕๕
พระอาจารย์สงบ มนสฺสนฺโต

ณ วัดป่าสันติพุทธาราม (วัดป่าเขาแดงใหญ่) ต.หนองกวาง อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

วันนี้เป็นวันมงคลใช่ไหม? ทุกคนปรารถนา เราไปบิณฑบาตนะ พวกคนไทย คนไทยคือผิวดำมาก เขาไหว้เจ้ากันใหญ่เลย ถามโยมไหว้เจ้าทำไมล่ะ? โอ้ เจ๊กไหว้เจ้าแล้วรวย อยากรวยบ้าง เขาไหว้เจ้ากันใหญ่ อยากมีมงคล

ฉะนั้น ความเป็นมงคลในชีวิตนะ เราไหว้เจ้า เห็นไหม ยิ่งวันนี้เขามีไม้มงคล ดอกไม้มงคล ทุกอย่างเป็นมงคล มงคลชีวิต แต่เวลาองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้านะ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอยากจะรื้อสัตว์ขนสัตว์ เมตตาสัตว์โลกมาก แล้วเวลาองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะปรินิพพานไง

“ภิกษุทั้งหลาย เธอจงพิจารณาสังขารด้วยความไม่ประมาทเถิด โลกนี้จะไม่ว่างจากพระอรหันต์เลย”

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าฝากไว้ว่าอย่าประมาทเลินเล่อ ถ้าเราไม่ประมาท เรามีสติมีสัมปชัญญะ เราจะมีมงคลชีวิต การทำสิ่งใดมันจะมีผิดพลาดบ้าง ความพลั้งเผลอ เห็นไหม ด้วยความผิดพลาดมันมีได้ แต่ถ้าเรามีสติปัญญาของเรา มีสติก็ตรงข้ามกับประมาทไง ถ้าขาดสติมันก็ประมาทเลินเล่อใช่ไหม? องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าฝากไว้นะ เป็นคำสุดท้ายเลย

“ภิกษุทั้งหลาย เธอจงพิจารณาสังขารด้วยความไม่ประมาทเถิด เธออย่าประมาทกับชีวิตนะ อย่าประมาทกับวันเวลานะ อย่าประมาทกับสิ่งที่เรามีอยู่นะ”

ถ้าเราประมาท เห็นไหม นี่เราประมาทกันแล้ว เราปล่อยเวลาข้ามวันข้ามคืนไปโดยที่เราไม่ทำสิ่งใดเป็นประโยชน์กับเราเลย หลวงปู่ฝั้นบอกว่า “หายใจทิ้งเปล่าๆ หายใจเข้าก็ไม่นึกพุท หายใจออกก็ไม่นึกโธ แม้แต่หายใจเข้าและหายใจออก เรายังหายใจทิ้งเปล่าๆ” นี้ผู้มีสตินะ หลวงปู่ฝั้นท่านมีสติ ท่านได้ประพฤติปฏิบัติของท่านแล้ว ท่านเสียดายลมหายใจพวกเรา เวลาหายใจเข้าก็ปล่อยให้มันผ่านไปโดยที่เราไม่ได้ประโยชน์จากมัน ได้ประโยชน์จากออกซิเจนเลี้ยงสมอง นี่ได้ไปฟอกเลือด แต่ไม่ได้ประโยชน์กับสติสัมปชัญญะ ไม่ได้ประโยชน์กับสิ่งที่มีคุณธรรมในหัวใจของเรา

ถ้าหัวใจมันมีคุณธรรมนะ หัวใจมันประเสริฐขึ้นมานะ ถ้าหัวใจเป็นมงคลทุกอย่างจะเป็นมงคลไปหมดเลย ดูสิเวลาเขาทำธุรกิจกัน เห็นไหม เขาขายขี้ค้างคาว เขาขายขี้หมู เขาขายขี้วัว เขาขายขี้เป็ดขี้ไก่ เขาร่ำรวย เขาขายขี้เขายังรวยเลย เพราะใจเขาเป็นมงคล ถ้าใจเราไม่เป็นมงคลนะ เราขายแต่ของดีๆ มันจะมีมงคลไหมล่ะ? เพราะจิตใจเราประมาทเลินเล่อ สิ่งนั้นสิ่งที่เป็นสินค้าของเรา เขาก็มาฉ้อมาโกง เขาก็มาทำให้เราเสียหาย ถ้าใจเราเป็นมงคล ฉะนั้น เราต้องมาพิสูจน์กันที่นี่ ชีวิตเป็นมงคลนะ เป็นมงคลเพราะเรามาเป็นมนุษย์เป็นอริยทรัพย์ การเกิดเป็นมนุษย์นี้เกิดยากอย่างยิ่ง แต่วิทยาศาสตร์เขาพิสูจน์กันนะ ชีวิตนี้มาจากไหน? คนเกิดมาจากไหน? เมื่อก่อนคน ๑๖ ล้าน เดี๋ยวนี้เป็นกว่าร้อยล้านในเมืองไทย นี่คนเกิดมาจากไหน?

จิตหนึ่ง จิตหนึ่งเวลาเกิดนะ มันเกิด เห็นไหม ไม่มีจิตหนึ่งไม่มีสิ่งใดมาเกิด จิตหนึ่งมาเกิด แล้วจิตหนึ่ง แม้แต่สิ่งที่มีชีวิต เป็นสัตว์ เป็นอบายภูมิต่างๆ มันมีมหาศาลนะ แล้วสัมภเวสีที่ไม่ได้เกิดอีกเยอะแยะไปหมดเลย นี่เพราะเวรเพราะกรรมของเขา

เราเกิดมาเป็นมนุษย์ พอเกิดเป็นมนุษย์นี่ทุกข์ยากไหม? มันทุกข์ยาก ฉะนั้น ชีวิตนี้เป็นมงคลอย่างยิ่ง เพราะเกิดมาเป็นมนุษย์แล้วได้พบพุทธศาสนา แล้วถ้ามีสติปัญญา เห็นไหม นี่ทางโลกเขาก็เป็นมงคลของเขา ชีวิตของเขาเขาประสบความสำเร็จของเขา ประสบความสำเร็จทางโลก แต่ประสบความสำเร็จทางธรรมหรือเปล่า?

ประสบความสำเร็จทางโลกนะ แล้วถ้ามีคุณธรรมด้วยนะ ใครเขาประสบความสำเร็จทางโลก เขามีข้าวของเงินทองของเขา จิตใจเขามีธรรมนะ เขาเสียสละ เขาช่วยเหลือเจือจานมนุษย์ เราให้เขาเขามีความสุขของเขา นี่จิตใจเขาเป็นมงคล จิตใจเขามีประโยชน์ของเขา สมบัติของเขาจะเป็นประโยชน์กับเขา ถ้าสมบัติของเขา เขาหาสมบัติของเขามาแล้ว เห็นไหม นั่งทุกข์นะ ถ้าปีนี้มันไม่ขึ้นมา ขึ้นมากี่เปอร์เซ็นต์ โอ้โฮ ต้นทุนมันเท่านี้นะ โอ๊ย ปวดหัวนะ ปวดหัวมาก

นี่ถ้ามีเงินมีทองแล้วไปนั่งทุกข์ร้อนกับมัน มีเงินมีทองขึ้นมา เงินทอง ใช่ เราต้องใช้ต้องจ่ายทั้งนั้นแหละ ปัจจัยเครื่องอาศัยนะ ปัจจัย ๔ ถ้าพระบอกว่านั่นก็ไม่จำเป็น นี่ก็ไม่จำเป็น พระยังบิณฑบาตนะ เวลาบวชขึ้นมา เห็นไหม นี่มีปัจจัย ๔ มีบาตร บิณฑบาตเป็นอาหาร มีผ้า ๓ ผืน มียาน้ำดองมูตรเน่า อยู่ที่เรือนว่าง นี่ปัจจัย ๔ มันต้องมี

ทีนี้คำว่าปัจจัย ๔ ถ้าจิตใจเป็นมงคลนะ เราพูดบ่อยว่าหลวงตาเป็นคนจนผู้ยิ่งใหญ่ นี่คนจนผู้ยิ่งใหญ่ เห็นไหม เพราะอะไร? เพราะสมบัติส่วนตนก็มีบริขาร ๘ เท่านั้นแหละ แต่สิ่งที่หามานี่สมบัติของโลก ข้าวของเงินทองมันเป็นสมบัติของโลก สมบัติสาธารณะใครมีปัญญาจะแสวงหาเป็นสมบัติของเรา ถ้าแสวงหาเป็นสมบัติของเราแล้วจิตใจที่เป็นธรรมมันยังช่วยเหลือเจือจานมนุษย์ แต่ถ้าจิตใจมันไม่เป็นมงคลมันทุกข์ หามาด้วยความทุกข์ยาก หามาแล้วก็ต้องเป็นขี้ข้ามัน แต่หามาเป็นเจ้านายเขา หามาเราดูแลรักษาของเรา

ถ้ามีมาโดยธรรมนะ คนเราถ้ามีอำนาจวาสนาได้สร้างบุญกุศลมานี่มันไหลมาเทมา มันมาเอง ทำสิ่งใดประสบความสำเร็จไปหมดเลย จับนู่นจับทุกอย่างจะสำเร็จไปทั้งนั้นแหละ แล้วถ้าเราจะมีอย่างนี้ ถ้ามันมีมาแล้วเราปฏิเสธมันไหมล่ะ? ถ้ามันมีมาอย่างนั้น อู้ฮู เรามีกิเลสเยอะเนาะ ข้าวของเงินทองมันไหลมาเทมา เราเป็นคนมีกิเลสเยอะเนาะ ไม่เกี่ยว.. ไม่เกี่ยว.. กิเลสมันเป็นความรู้สึก กิเลสมันเป็นนามธรรม ข้าวของเงินทองมันเป็นแร่ธาตุมันไม่เป็นกิเลสหรอก แต่คนมีกิเลสแล้วไปยึดมั่นถือมั่นต่างหากล่ะ แต่ถ้าเราใช้มัน บริหารจัดการมัน นั่นอีกเรื่องหนึ่ง

ถ้าจิตใจเป็นมงคล ฉะนั้น จิตใจเป็นมงคลทำอย่างไร? เห็นไหม มงคลชีวิตของเรา นี่จิตใจเป็นมงคลนะ ถ้าเรามีสติ เรามีคำบริกรรม จิตใจมันนิ่ง จิตใจมันไม่กินสารพิษ จิตใจมันไม่กินความโลภ ความโกรธ ความหลง ให้มันกินสารพิษ เรากินอาหารร้อนนะ เราอยากจะรีบคายออกเลยเพราะมันจะลวกปาก แต่ด้วยมรรยาทนะต้องหุบปากไว้ให้มันลวกปากซะ

นี่ก็เหมือนกัน จิตใจเวลามันเสวยไง มันเสวยความรู้สึกนึกคิด ถ้ามันไม่เป็นมงคลนะ มันไปคิดแต่ความเร่าร้อน ไปคิดแต่ความทุกข์ในหัวใจของมัน เราก็บังคับด้วยสติปัญญาของเรา เห็นไหม องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบอกแล้วว่าอย่าประมาท มีสติปัญญาของเรา เราก็บังคับนะ บังคับให้พุทโธ พุทโธ พุทธานุสติ

พุทธานุสติ เวลามันกินของร้อน เวลากินของร้อนในปากนี่คายออก แล้วกินน้ำ กินสิ่งที่เย็น กินเหมือนกัน นี่เสวยเหมือนกัน เสวยของร้อน เสวยความเป็นพิษ เสวยสิ่งที่มันเป็นทุกข์เป็นยาก นี่กินน้ำ กินความร่มเย็น กินน้ำที่จืดสนิท กินสิ่งที่เป็นธรรม เห็นไหม พุทโธ พุทโธนี่ แต่มันไม่อยากกิน มันไม่อร่อย มันไม่อร่อยแต่มันให้ผลเสียหายกับร่างกายนะ สิ่งที่เป็นอาหารที่เป็นประโยชน์มันจะทำให้ร่างกายแข็งแรงนะ

พุทโธ พุทโธนี่จิตใจจะเข้มแข็ง จิตใจที่เข้มแข็งเพราะมันไม่กินสิ่งที่เป็นพิษ พอไม่กินสิ่งที่เป็นพิษ พุทโธ พุทโธมันเริ่มสงบระงับ พอสงบ เห็นไหม เพราะเรามีสติเรามีปัญญาของเรา เห็นไหม จิตใจจะเป็นมงคล มงคลอย่างนี้ มงคลที่มันไม่ไปกินสิ่งใดไม่เสวยสิ่งใดให้เร่าร้อน มันจะอยู่ในตัวของมัน พุทโธ พุทโธ นี่มันไม่ยอมทำหรอก เวลาเด็กมันติดแสง สี เสียง เด็กมันติดเกม เราจะบอกมันไม่ให้เล่น ไปทะเลาะกันจนตาย

นี่ก็เหมือนกัน เวลามันเคยเสวยอารมณ์ของมัน มันเคยเสวยความพอใจของมัน แล้วบอกให้มันเปลี่ยนมาพุทโธ พุทโธ ไม่มีทางหรอก แต่เพราะเราเห็นคุณงามความดี เราเป็นผู้ใหญ่ เราเห็นเด็กทำความผิดสิ่งใดเราก็รู้ว่าเด็กนี่ทำผิดทำถูกใช่ไหม? องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นศาสดาของเรา องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบอกว่าให้ตั้งสติไว้ กรรมฐาน ๔๐ ห้อง ทำให้หัวใจนี้สงบร่มเย็นเข้ามา นี่บังคับมัน พุทโธ พุทโธไว้มันไม่ยอมหรอก ใครมันจะยอม

นี่ทุกคนหวังดี ทุกคนอยากทำดี ทุกคนบอกว่ารักตัวเองทั้งนั้นแหละ แต่บอกให้ทำดีนะ ทำดีทำอย่างไร? อ้าว ทำดีก็ต้องให้ได้เงินเยอะๆ ใช่ไหม? เวลานับตังค์นะ ใครบอกเงินกองอยู่นี่ ใครนับได้เท่าไหร่เป็นของคนนั้น โอ้โฮ มันนับใหญ่เลยนะ บอกให้มันพุทโธมันไม่ยอมพุทโธนะ บอกพุทโธนี่มันนับตังค์ๆ พุทโธนี่นับเงิน นับให้หัวใจ แต่มันไม่ยอมนับนะ เพราะมันยังไม่รู้

แต่ แต่ถ้าผู้ใดนะ เวลาหลวงตาท่านบอกนะ ท่านพิจารณาของท่านขึ้นไป พิจารณาเหมือนคนงก พอพิจารณามันใช้ปัญญานะ โอ้โฮ ปัญญาใช้ตลอดเลย เวลาติดสมาธิอยู่ ๕ ปี ไปหาหลวงปู่มั่นท่านดึงออกมา พอดึงออกมา โอ้โฮ สมาธิมันนอนตายอยู่นี่ นี่ต้องใช้ปัญญา ก็ใช้ปัญญาใคร่ครวญใหญ่เลย พอใคร่ครวญไป มันใคร่ครวญไป ท่านบอกว่าเหมือนคนงก คนงกมันอยากได้เงินได้ทอง มันแสวงหาใหญ่เลย จนมันเหนื่อยล้า จนมันไปไม่ไหวนะ ท่านบอกว่าหาทางออกไม่ได้นะ ท่านต้องกลับมาพุทโธ พุทโธ พุทโธ บังคับให้จิตมันสงบระงับ ต้องบังคับ บังคับให้จิตมันเข้ามาพัก พอเข้ามาพักเสร็จแล้วพอปล่อยปั๊บมันออกหางานทันทีเลย เห็นไหม นี่ถ้าจิตใจเป็นมงคล มันทำงานเป็นแล้วมันเป็นอย่างนั้น แต่พวกเรายังทำงานไม่เป็น มันเลยไม่เห็นคุณค่าไง

เราไม่เห็นคุณค่านะ อ้าว เพชร นิล จินดา มันมีคุณค่าสิ จิตใจดีมีคุณค่าที่ไหน? จิตใจของคนดีมีคุณค่าตรงไหน? นี่จิตใจมันดี๊ดีคนนี้ยังทุกข์ร้อนอยู่นั่นน่ะ จิตใจคนนี้ดี๊ดีเลย แต่ไม่มีจะกิน ไม่มีจะกิน ไอ้การกินปัจจัยเครื่องอาศัยเขาเจือจานกันได้นะ ถ้ามีเงินทองมหาศาลแต่มันเผาลนหัวใจใครจะช่วยเหลือเขา ใครจะช่วยเหลือเขา ที่แก้ว แหวน เงิน ทอง เขามหาศาลแล้วหัวใจเขาเร่าร้อน เพราะเราเอาแก้ว แหวน เงิน ทอง ไปให้เขา เขาก็มีอยู่แล้ว จะเอาสิ่งใดไปให้เขา เขาก็มีอยู่แล้ว จะเอาอะไรมาก็มีอยู่แล้วทั้งนั้นเลย แต่หัวใจมันทุกข์ หัวใจมันเร่าร้อน

แต่คนที่มีจิตใจที่ดี เห็นไหม เขาอยู่โคนไม้ เขาไม่มีทรัพย์สินเงินทองเลย แต่จิตใจเขาเป็นคนดี เราช่วยเหลือเจือจานเขา เขาจะพ้นจากวิกฤตินั้นได้ จิตใจเขาดีอยู่แล้ว เขาทำของเขาได้อยู่แล้ว ถ้าใจเป็นมงคลไง นี่มงคลชีวิต

วันนี้วันเป็นมงคลนะ จะพูดแต่สิ่งที่ดีๆ มันจะแฉลบไปเรื่อยเลย ดึงไว้ มันจะแฉลบไป ไม่พูดสิ่งใดให้ไม่เป็นมงคล เดี๋ยวบอก โอ้โฮ ปีนี้ไม่เป็นมงคลเลย ตรงไหนล่ะ? เพราะหลวงพ่อพูดไม่ดี ฉะนั้น หลวงพ่อต้องพูดดีๆ พูดสิ่งที่เป็นมงคลชีวิตไง ถ้ามงคลชีวิต มงคลจากข้างนอก ทุกคนก็ปรารถนามองเห็นได้ เราจะบอกว่าสิ่งที่เราเห็นได้ด้วยตาเนื้อ กับสิ่งที่เราสัมผัสด้วยปัจจัตตัง สันทิฏฐิโกนะ จิตนี้สัมผัสนะ ใครจะพูดขนาดไหนก็พูดไปเถอะ

นี่เวลาเราเร่าร้อนนะเขาปลอบประโลม เห็นคนไข้ไหม? เวลาคนไข้นี่ไข้เขาร้อนนะ เขาต้องเอาผ้าชุบน้ำแล้วลูบเพื่อให้ไข้มันเบาลง เขายังช่วยเหลือกันได้ ไอ้ของเรานะเวลามันทุกข์ร้อนเขาได้แต่ปลอบประโลมนะ โอ๊ย อนิจจัง มันเป็นอนัตตา มันเป็นเช่นนี้เอง มันพูดอยู่ข้างนอก ข้างในมันทุกข์จะตายบอกว่าเป็นเช่นนี้เอง มันเป็นเช่นนี้เอง

แต่ถ้าเป็นปัจจัตตังนะ สันทิฏฐิโก เช่นนี้ก็มันทุกข์อยู่นี่ไง มันเผาอยู่นี่ไง มันเผาอยู่นี่ทำไมมันไม่คลายล่ะ? แล้วก็น้อยใจนะ เราก็ทำบุญกุศลมาก เราก็มีสติปัญญามาก ทำไมเขาบอกทำบุญต้องได้บุญล่ะ? ทำไมเราทำบุญแล้วมันเร่าร้อนขนาดนี้? เราทำบุญแล้วไม่ได้ดั่งใจ เห็นไหม แต่ถ้าทำบุญนะ สิ่งที่ทำนี่ได้แล้ว แต่จิตที่มันเร่าร้อนนี่มันเป็นอวิชชา มันเป็นกิเลสที่มันเผาไหม้ กิเลสที่เผาไหม้เพราะอะไร? เพราะเราไม่เข้าใจเรื่องการทำบุญอันนั้น

บุญก็คือบุญ บุญนี้ทำแล้วก็คือแล้ว แต่นี้บอกทำบุญแล้วนะ พอทำบุญแล้วมันต้องได้อย่างที่มันปรารถนา อันนั้นเป็นกิเลสไง อันนั้นเป็นตัณหาไง แล้วตัณหานี่มันเผาลนๆ ไง เผาลนเพราะมันไม่ได้ดั่งใจ เพราะบุญมันเป็นอามิส สิ่งที่เป็นอามิสสิ่งที่ได้มาเป็นทิพย์ แต่สิ่งที่มันเป็นปัจจัตตัง นี่ศีล สมาธิ ปัญญา ถ้าปัญญามันเกิดเดี๋ยวนี้มันดับเดี๋ยวนี้ไง ถ้ามันดับเดี๋ยวนี้ มันดับความรู้สึกนึกคิดเดี๋ยวนั้น ดับตัณหาเดี๋ยวนั้น บุญมันก็ได้มาแล้ว เห็นไหม มันยังได้ความเป็นมงคลขึ้นมาในหัวใจอีก มันดับไฟอันนั้น มันเป็นประโยชน์อันนั้น มันเป็นประโยชน์เดี๋ยวนั้น

นี่สิ่งที่เป็นมงคล สิ่งที่เห็นด้วยตาอย่างหนึ่ง สิ่งที่สัมผัสด้วยใจอย่างหนึ่ง แต่ตอนนี้สัมผัสด้วยหูนะ สัมผัสด้วยหูเพราะอาจารย์พูดด้วยเสียง สัมผัสด้วยกาย มันยังไม่ได้สัมผัสด้วยใจ ถ้าสัมผัสด้วยใจ เห็นไหม ตา หู จมูก ลิ้น กาย นี่มันเป็นอายตนะ เป็นเครื่องแสดงออกของใจ หลับหูหลับตาหลับจมูกหมดเลย แล้วใจมันอยู่ไหน?

ใจมันไม่ต้องอาศัยตา ไม่ต้องอาศัยหูนะ แต่มันก็คิดได้ มันไม่ต้องอาศัยอะไรเลยมันก็เผาตัวมัน แต่ถ้าตามันกระทบรูปไม่พอใจมันถึงได้โกรธใช่ไหม? หูได้ยินเสียงที่ไม่ดีมันถึงไม่พอใจใช่ไหม? แต่ปิดตา หู จมูก ลิ้น กายหมดนะ เหลือใจไว้ใจมันยังเผาลนเลย แต่ถ้าเราได้สัมผัส นี่สัมผัสด้วยใจ เห็นไหม ใจเป็นมงคล ถ้าใจเป็นมงคลนะ ไม้มงคล ทุกอย่างเป็นมงคล เป็นมงคลหมดเลย เป็นมงคลเพราะใจเป็นมงคล รักษาใจของเรา

สิ่งที่เป็นมงคลของเขา ไม้มงคล ทุกอย่างมงคล เราต้องทำเพื่อมงคลชีวิตของเรา ปีใหม่จะต้องประสบความสำเร็จ เราก็ทำ มันเป็นประเพณีวัฒนธรรม สังคมเราก็ทำทั้งนั้นแหละ แต่เราทำแล้วสิ่งนั้นมันเป็นเรื่องสังคม เป็นเรื่องวัตถุที่สัมผัสด้วยตา สิ่งที่จะสัมผัสด้วยใจ พุทธศาสนา สิ่งนี้สัมผัสด้วยใจ ถ้าใจมันมีหลักมีเกณฑ์ ใจเป็นมงคลขึ้นมาแล้วเรารักษาใจของเรา ดูแลใจของเรา แล้ววิธีการรักษาก็ว่าตั้งสติแล้วพุทโธไง

นี่เวลารักษารักษาอย่างไร? วิธีการไง วิธีการที่เราจะทำ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าถึงสอนไว้ เห็นไหม ให้ทำกรรมฐาน กรรมฐานนี่ฐานที่ตั้ง มีฐานแล้วถึงมีที่ทำงาน นักกีฬาเขาต้องมีสนามของเขา คนทำงานต้องมีออฟฟิศของเขา คนทำงานต้องมีที่ทำงานของเขา มีหน้างานของเขา เขาทำงานของเขา แล้วใจทำงานที่ไหน? ใจทำงานที่หูไง ฟังเอา เขาบอก เขาเล่า แล้วก็บอกว่าเสร็จแล้ว รู้ๆ รู้อะไร? รู้อะไร?

แต่ถ้ามันทำมา เห็นไหม พุทโธ ตั้งสติแล้วพุทโธ หรือปัญญาอบรมสมาธิ ทำความสงบของใจเข้ามา แล้วถ้าเกิดปัญญานะ ปัญญาในพุทธศาสนาภาวนามยปัญญา ปัญญาเพิกถอน ปัญญาจะเพิกจะถอนความเร่าร้อน พิษไข้ พิษไข้เผาลนเอาอะไรถอดถอนมัน นี่ไงพิษไข้ สิ่งที่มันถอดถอน ภาวนามยปัญญามันจะถอดถอนพิษไข้นั้น ถอดถอนใช่ไหม? ถอนศรออกจากอกแล้วออกจากหัวใจดวงนั้น แล้วหัวใจดวงนั้นจะเป็นมงคล จะมีความสุข จะเป็นมงคลอย่างยิ่งกับชีวิตนี้

ฉะนั้น วันนี้วันมงคลเราก็ตั้งต้น ตั้งสัจจะของเรา เราจะทำของเรา อย่าหายใจทิ้งเปล่าๆ นะ เดี๋ยวขับรถไปหลวงตาท่านพูดอย่างนี้นะ

“เวลามานี่รถว่างๆ เวลากลับให้พุทโธเต็มรถไปเลย”

นี่หายใจมีพุทโธ พุทโธไปกับใจนั่นน่ะ พุทโธไปกับใจ จิตมันอยู่กับเรา ความรู้สึกอยู่กับเรา อย่าปล่อยให้มันเร่ร่อน อย่าปล่อยให้เป็นสัตว์ไม่มีเจ้าของ สติปัญญาเป็นเจ้าของมัน จิตใจของเราไม่ดูไม่แล ปล่อยมันให้เป็นสัตว์เร่ร่อน ปล่อยมันให้เป็นสัตว์ไม่มีเจ้าของ ตั้งสติแล้วดูแลมันแล้วจะเป็นมงคลชีวิต เอวัง